'De Boerderij' voor mensen met een verstandelijke beperking en dementie

“De konijnen, die vind ik het leukst,” straalt Ellen (56). De dieren uit de Beleeftuin van Zorg- en Wooncentrum De Haven hebben haar hart gestolen. Ellen woont sinds begin 2020 op kleinschalige woongroep De Boerderij, waar mensen wonen met een verstandelijke beperking en dementie. We maken kennis met haar, haar broer Jean-Paul en haar begeleidster Annemiek Heek.

Delen

"Ze ging tandpasta kopen, maar kwam terug met een blikje fris"

Hiervoor woonde Ellen in Soest. Ze had een eigen studio met een woon-/slaapkamer en een badkamer. Koken en eten gebeurde samen met andere bewoners van de woongroep. Ellen heeft het syndroom van Down, deze woonvorm paste precies bij haar. Overdag werkte ze in een bejaardentehuis, waar ze meehielp in de catering. Jean-Paul weet als broer, mentor en bewindvoerder alles over Ellen: “Op een gegeven moment merkte je dat er wat veranderde. Ze ging bijvoorbeeld op pad om een tube tandpasta te kopen, maar kwam terug met blikjes fris. Ook in haar gedrag op de woongroep trad verandering op. Zij maakte eerder altijd de dienst uit. Medebewoners noemden haar ‘de koningin’. Maar ze kon het niet meer bijhouden, het ging te snel voor haar en dat zorgde bij haar voor frustratie en botsingen met medebewoners. Toen wisten we dat we actie moesten ondernemen.”

Alles in huis

Een begeleider van Ellen attendeerde Jean-Paul op de nieuw te starten woongroep De Boerderij in Bunschoten-Spakenburg. Speciaal voor mensen met een verstandelijke beperking met de diagnose dementie. Deze diagnose is overigens niet gemakkelijk te stellen, maar wel noodzakelijk om op De Boerderij te komen wonen.

Na een positieve kennismaking werd besloten dat Ellen naar De Boerderij zou verhuizen. Bunschoten was centraal tussen de verschillende familieleden in, de instelling zag er heel netjes en verzorgd uit en de afdeling paste precies bij Ellen. “We zijn nog steeds enthousiast,” zegt Jean-Paul. “Wat we ook erg waarderen is dat alles in huis is. De kapper, de tandarts, de fysiotherapeut, je hoeft niet meer met haar op pad. En wat voor ons ook belangrijk was: hier kan ze blijven tot aan het eind, ze hoeft niet meer weg. Het was nu al heel ingrijpend voor haar om te verhuizen, dat wordt alleen maar meer.”

Voordat Ellen kon verhuizen naar De Boerderij was eerst een zorgindicatie nodig, aangezien deze zorg wordt gefinancierd vanuit de WLZ. Ook moesten Jean-Paul, zijn broer Tom en zijn zus Sylvia gemachtigd worden om beslissingen rondom verhuizingen te nemen voor Ellen. Ze mochten al wel financiële besluiten nemen, aangezien ze bewindvoerder waren, maar omdat ze geen mentor waren mochten ze geen beslissingen nemen over persoonlijke zaken zoals de verzorging en begeleiding. “Gelukkig werd er door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) besloten dat we dit wel mochten doen, en dat Ellen de indicatie kreeg. Dit gebeurde op basis van een interview en de verslaglegging door de begeleiders. We hebben de rollen nu verdeeld: mijn broer en ik zijn bewindvoerder, en mijn zus en ik zijn mentor.”

Begeleidster Annemiek Heek werkte hiervoor bij Stichting Sprank: “Daar is een gedragsdeskundige die de begeleiders handvatten geeft. Zij hebben schalingslijsten, waarop ze aangeven in welke mate een bewoner iets kan. Soms kunnen ze bijvoorbeeld wel schoenen aandoen, maar geen veters strikken. Als je die meting periodiek doet, kun je voor- of achteruitgang goed signaleren. We startten daarmee zodra de bewoner wat ouder werd. Dan heb je een nulmeting en kun je een diagnose als dementie beter stellen.”

Leuke vakantie

Voor ze in Bunschoten kwam wonen, hebben haar broers en zus haar laten wennen aan het idee dat ze moest verhuizen. Ze reden met haar langs het gebouw en vertelden haar over de nieuwe woongroep. Annemiek heeft Ellen vanaf het eerste moment meegemaakt. “Toen ze hier een aantal weken woonde, zei ze: ‘Het was een leuke vakantie hier, maar nu is het wel weer leuk geweest. Als je mijn koffer even van de kast wilt pakken, dan kan ik weer naar huis.’” Jean-Paul lacht, maar vervolgt ernstiger: “Ik vraag me dan wel af: wat is dan thuis? Is dat de woongroep in Soest, of thuis bij onze ouders? Ik denk dat het om het laatste gaat.”

Intussen is Ellen helemaal ingeburgerd. Ze heeft meestal haar praatje wel klaar. Annemiek: “Ze is af en toe nog wel de directrice”. Jean-Paul lacht: “Ja, er zijn dingen die je er niet meer uit krijgt. Je houdt van regelen, he Ellen?” Ellen lacht ook: “Ja, mijn verjaardag is al snel. Dan moet ik trakteren. Dat moeten we regelen!” Samen met Annemiek bedenkt ze ter plekke dat er appelgebak moet komen voor alle bewoners van De Boerderij. Ze gaan het zelf maken, het komt helemaal goed.

Bij de dag leven

“Mens erger je niet is Ellens favoriete spel,” vertelt Annemiek. We doen het vaak, en heel toevallig wint Ellen vaak. “We bedenken elke keer leuke dingen om te doen. Voor Vaderdag en Moederdag knutselen we, dan maken we iets voor vader, moeder of voor broers en zussen. We bezoeken vaak de Beleeftuin, die centraal in het zorg- en wooncentrum ligt. En Ellen belt elke week met haar broers en zus. We hebben een rooster daarvoor gemaakt. Je merkt bij Ellen wel dat de kalender steeds minder belangrijk wordt. Eerder stond alles ingepland per dag, maar we merkten dat ze dat niet meer begreep. Nu vertellen we haar ’s morgens de belangrijkste dingen van de dag, dat vindt ze alleen nog interessant. Daaraan merk je dat ze dementie heeft. Ook houdt ze heel erg van schrijven. Ze schreef vroeger brieven naar vriendinnen of een begeleidster van haar vorige groep. Maar nu wordt dat minder. Ze schrijft alleen nog maar losse woorden, of dat zelfs niet meer.”

Ellen is bij de medewerkers geliefd. Zo mag ze elke dinsdag mee naar Jumbo De Haven, de kleine supermarkt in het zorg- en wooncentrum. Ze heeft een speciale band met ‘oom Wim’, de vrijwilliger die in het winkeltje staat. “Dan krijg ik koekjes, en snoepjes!” En Evelien, de coördinator van de Beleeftuin, komt op regenachtige dagen speciaal naar de afdeling met de konijntjes of de kuikentjes. Zodat Ellen ze toch nog even kan aaien. Jean-Paul: “Ze zit hier prima op haar plek, ondanks dat ze wel eens zegt dat ze naar huis gaat.”

Mensen met een verstandelijke beperking en dementie hebben specifieke begeleiding nodig. Deze begeleiding krijgen ze op De Boerderij: een veilig en herkenbaar thuis. Deze woongroep is een initiatief van Zorg- en Wooncentrum De Haven en Stichting Sprank.

Wil jij een optimale website? Dan hebben we wat cookies van je nodig. Pas mijn voorkeuren aan